ประวัติความเป็นมา เป็นปูชนียสถานที่สําคัญอีกแห่งหนึ่งของจังหวัดแพร่ โดยมีตํานานเกี่ยวกับองค์พระธาตุว่า พระธาตุดอยเล็ง พระธาตุช่อแฮ พระธาตุจอมแจ้ง เป็นพระธาตุที่สร้างคู่กันมาโดยเล่าว่าสมเด็จพระสัม มาสัมพุทธเจ้าได้เสด็จไปโปรดเวไนยวัตว์มาดอยลูกหนึ่งอยู่ทางทิศใต้ ของดอยธชัคคะบรรพต เสด็จมาถึวจวนแจ้ง ณที่นั้นจึงได้ชื่อว่าดอยจวน แจ้ง (ใกล้สว่าง) ปัจจุบันเรียกว่า พระธาตุจอมแจ้งหลังจากนั้นจึงได้เสด็จ มาทางทิศเหนือถึงธชัคคะบรรพตและได้ประทับอยู่ที่นั้นและทรงมอบ พระเกศาธาตุให้ขุนลัวะอ้ายก้อมได้เก็บไว้ ณ ที่นั้นจากนั้นจึงเสด็จไปทาง ทิศตะวันออกเฉียงใต้ ทรงประทับอยู่ ณดอยลูกหนึ่งซึ่งสูงกว่าดอยทั้งหมด ในเมืองโกศัยจึงเอาบาตรวางไว้ใกล้ ๆ ดอยลูกนั้นจึงเรียกว่า “ดอยภูวาง”

และได้เสด็จมาประทับบนดอยอีกลูกหนึ่งและได้ประทับแลดู ภูมิประเทศของเมืองโกศัย ทรงตรัสว่าที่นี่เป็นเมืองที่น่ารื่นรมย์ เหมาะแก่การสร้างบ้านสร้างเมือง การประทับแลดูนั้นตามภาษาพื้นเมืองเหนือแปลว่า “เล็ง” ดังนั้นดอยลูกนี้จึกเรียกว่า “ดอยเล็ง” พระธาตุดอยเล็ง ตั้งอยู่บนภูเขาสูงทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของพระธาตุช่อแฮ ประมาณ ๓ กิโลเมตร และห่างจากพระธาตุจอมแจ้งไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือประมาณ ๔ กิโลเมตร การสร้างพระธาตุไ่้ปรากฏหลักฐานแน่นอนว่าสร้างใน พ.ศ. ใด สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย